شرایط دریافت بورسیه تحصیلی
ارائه راهکارهایی برای کاهش هزینه‌های مسیر اپلای و تحصیل خارج از کشور همواره مورد توجه افرادی که به فکر مهاجرت تحصیلی هستند، می‌باشد. بدون شک دریافت بورسیه تحصیل و کمک هزینه‌های مالی یکی از اولین گزینه‌های مورد بررسی است، چرا که با اخذ بورسیه به‌صورت رایگان یا کم هزینه تحصیل خود را در کشور مورد نظرتان آغاز خواهید کرد.
شرایط دریافت بورسیه تحصیلی در کشورها و مقاطع تحصیلی مختلف متفاوت بوده و دریافت آن مستلزم آگاهی از شرایط و اطلاعات تکمیلی در این زمینه می‌باشد. بنابراین اگر قصد تحصیل خارج از کشور را دارید، اطلاع از شرایط بورسیه تحصیلی، فرآیند دریافت این کمک هزینه‌های تحصیلی را به مراتب ساده‌تر می‌کند. هدف مقاله پیش رو مرور کلی شرایط دریافت بورسیه تحصیلی در کشورهای مختلف می‌باشد. با ما همراه باشید.
بورسیه تحصیلی چیست؟
در حالت کلی بورسیه تحصیلی، کمک هزینه‌ی مالی است که تمام و یا بخشی از هزینه‌های دانشجو در کشور مقصد در حین تحصیل را پوشش می‌دهد. انواع مختلفی از بورسیه‌های تحصیلی برای دانشجویان و دانش آموزان در کشورهای مختلف تعریف می‌شود که دولت‌ها، ارگان‌های خصوصی و دانشگاه‌ها منابع اصلی تامین این کمک هزینه‌ها می‌باشند.
هزینه های مهاجرت تحصیلی چقدره؟
در پروسه دریافت انواع مختلف بورسیه‌های تحصیلی معیار و فاکتورهای مورد بررسی متفاوت است. به عنوان مثال برخی از کمک‌های مالی، بر اساس نیاز اعطا می‌گردند. برای اخذ برخی دیگر دانشجویان بایستی عضو یک تشکل، اقلیت و … باشند. همچنین برخی از سازمان‌ها نیز برای اینکه در آینده دانشجویان را به کار گیرند هزینه‌های تحصیل آنها را پرداخت می‌نمایند.
در واقع انواع اصطلاحات بورسیه و کمک هزینه های تحصیلی اغلب به جای یکدیگر استفاده می‌شوند، درحالی که اندکی متفاوت هستند. به طور کلی بورسیه‌های تحصیلی را می‌توان به شکل زیر تقسیم‌بندی کرد.
انواع بورسیه های تحصیلی
اسکارشیب (Scholarship)
از مرسوم ترین کمک هزینه‌های تحصیل اسکالرشیپ‌ها می‌باشند. این بورسیه‌های تحصیلی نوعی کمک مالی به دانشجویان برای ادامه تحصیل هستند که عموما بر اساس مجموعه‌ای از معیارها از جمله شایستگی تحصیلی(رزومه)، مهارت‌های فردی، نیاز مالی و … به دانشجویان اعطا می‌شود. دریافت کنندگان این نوع بورسیه‌های تحصیلی ملزم به بازپرداخت آن نیستند.
برخی از اسکالرشیپ ها (Partial scholarship) بخشی از هزینه‌های تحصیل را پوشش می‌دهند. که می‌تواند شامل پرداخت مبلغی به صورت ماهانه و یا تخفیف در شهریه دانشگاهی باشد.
بعضی از اسکالرشیپ ها (Full Scholarship) علاوه بر پوشش کامل شهریه، هزینه مسکن، زندگی و موارد دیگر را نیز شامل می‌شود که دریافت این نوع کمک هزینه‌های تحصیلی سخت و رقابتی‌تر است. در این نوع بورسیه های تحصیلی معمولاً از حداقل معدل یا نمره آزمون معینی برای محدود کردن برندگان استفاده می‌کنند. رزومه علمی قوی و استعداد بسیار بالا در رشته هدف از فاکتورهای تاثیرگذار برای موفقیت در کسب این بورسیه‌های رقابتی می‌باشند.
فلوشیپ (Fellowship)
در زبان انگلیسی لفظ فلوشیپ هم به معنای کمک هزینه تحصیلی هست با این تفاوت که فلوشیپ معمولاً برای دانشجویان فارغ التحصیلی ارائه می‌شود که مایل به کسب مدارک و تجربیات بیشتری در مقاطع کارشناسی ارشد و دکتری هستند. این کمک هزینه تحصیلی به متقاضیان اجازه می‌دهد تا کار تحقیقاتی را بدون پرداخت هزینه شخصی دنبال کنند. بسياري از انجمن‌ها اسپانسر فلوشيپ می‌شوند تا افراد مستعد جوان را براي شکوفایی استعدادهای علمی آنها، مورد حمايت مالی خودشون قرار بدهند.
فلوشیپ یک تفاوت اصلی با اسکالرشیپ داشته و آن اینکه به عنوان کمک هزینه تحقیقاتی به دانشجویان تعلق می‌گیرد. در نتیجه دانشجویانی که در حال تحصیل در مقاطع تحصیلات تکمیلی همچون ارشد تحقیقاتی و دکتری هستند، می‌توانند برای فلوشیپ اقدام کنند. همچنین فلوشیپ‌ها عموما برای دانشجویان رشته‌های علوم پزشکی و علوم پایه ارایه می‌شوند.
گرنت (Grants)
در محیط آکادمیک گرنت کمک مالی است که عموما توسط استاد و یا یک نهاد علمی در اختیار یک فرد یا مجموعه بر اساس نیاز مالی قرار می‌گیرد. عموما گرنت‌ها در راستای پیشبرد یک برنامه پژوهشی معین و هدف خاص تعیین می‌شوند تا به تشویق و ترغیب پژوهشگران بپردازد و شرایط مناسبی را فراهم آورد تا فعالیت‌های پژوهشی خود را پیش ببرند. از همین رو در بیشتر مواقع برای تحصیلات تکمیلی یعنی کارشناسی ارشد و دکتری در نظر گرفته می‌شود.
فاند (Fund)
یکی دیگر از اصطلاحات رایج در میان دانشجویان اصطلاح فاند است که منظور هزینه‌ای است که استاد، دانشگاه یا موسسه پژوهشی به عنوان کمک هزینه تحصیل به دانشجو اعطا می‌کند. دانشجوی فول فاند علاوه بر دریافت کمک هزینه زندگی، شهریه نیز پرداخت نمی‌کند. در این موارد برخلاف بورسیه‌هایی که اشره شد، کمک هزینه‌هایی که به دانشجو داده می‌شود، در قبال فعالیتی است که دانشجو انجام می‌دهد. در نتیجه این کمک مالی را می‌توان به عنوان دستمزدی در نظر گرفت که دانشجو به ازای کار به عنوان دستیار استاد Teacher Assistant و یا محقق تحقیقاتی Research Assistantship دریافت می‌کند.
دستیار تحقیق یا همان RA نوعی کمک هزینه تحصیلی است که در آن دانشجو در ازای دریافت کمک هزینه در نگارش مقالات، کتب، جمع‌آوری داده‌ها، ورود و تجزیه و تحلیل آنها و … فعالیت می‌کنند. دستیار تدریس یا TA در واقع همانند یک استاد حمل تمرین است. وظایف این دانشجویان بسته به درخواست استاد می‌تواند از تصحیح برگه‌ها، برگزاری امتحان، جلسه رفع اشکال، جلسه حل تمرین یا مواردی دیگر باشد.
وام (Loan)
آخرین گزینه برای دریافت کمک هزینه‌های تحصیلی دریافت وام است. یک تفاوت عمده بین وام و سایر منابع مالی که اشاره شد وجود دارد و آن این است که مبلغ وام دانشجویی بعدا باید برگردانده شود. البته بازپرداخت وام به صورت قسطی و با نرخ بهره پایین برای دانشجویان می‌باشد. معمولا دریافت وام دانشجویی مسلتزم ارائه مدارک تکمیلی است و گاها شرایط خاص خودش را دارد که متفاوت از شرایط دریافت بورسیه تحصیلی است.
شرایط دریافت بورسیه تحصیلی در کانادا و آمریکا
به صورت کلی روند اپلای و کسب پذیرش تحصیلی برای دو کشور کانادا و آمریکا مشابه یکدیگر است. از همین رو شرایط دریافت بورسیه تحصیلی در این کشورها نیز یکسان می‌باشد.
دولت و دانشگاه‌های کانادا و آمریکا هر ساله اسکالرشیپ های تحصیلی متنوعی را به دانشجویان بین المللی ارائه می‌دهند که اغلب این اسکالرشیپ ها بر اساس شایستگی تحصیلی به متقاضیان تعلق می‌گیرد و فاکتورهایی همچون معدل، وضعیت درسی، نمره زبان، مقاله و سابقه پژوهشی برای اخذ این بورسیه‌ها بررسی می‌شوند. برای دریافت اغلب این بورسیه های تحصیلی باید به صورت جداگانه اپلای کرد. در مواردی کسب پذیرش از دانشگاه مورد نظر پیش از اپلای برای این بورسیه ها نیز الزامی است.
در این دو کشور در مقطع کارشناسی به‌ندرت می‌توان برای دانشجویان بین‌المللی بورسیه تحصیلی یافت. اما یکی از مرسوم ترین مسیرهایی که اغلب متقاضیان تحصیل در مقاطع تحصیلات تکمیلی از طریق آن می‌توانند کمک هزینه تحصیلی دریافت نمایند، دریافت فاند به عنوان دستیار آموزشی و دستیار پژوهشی می‌باشد. برای کسب موفقیت در این زمینه می بایست با اساتید صحبت کنید تا در امر پژوهش و تدریس آنها را یاری کنید. در نتیجه یافتن سوپروایزری که حامی شما باشد، در مقطع دکتری و ارشد پژوهش محور برای اخذ فاند بسیار موثر است.
متقاضیان دستیار پژوهشی و تدریس می‌توانند در پروژه‌های تحقیقاتی، پژوهشی و علمی که مربوط به دپارتمان خود می‌باشد، شرکت کنند و به ازای انجام این فعالیت‌های جانبی مبلغی را به عنوان کمک هزینه تحصیلی دریافت کنند. به ازای دریافت این کمک هزینه‌های تحصیلی شهریه پرداختی شما به دانشگاه صفر می‌گردد و گاها سالیانه مبلغی را به عنوان کمک هزینه زندگی دریافت می‌کنید. فاندهای دریافتی توسط دانشجویان در مقطع دکتری در این دو کشور اغلب به این صورت می‌باشد.
شرایط دریافت بورسیه تحصیلی در استرالیا
دریافت بورسیه تحصیلی در استرالیا در مقاطع کارشناسی و کارشناسی ارشد با محدودیت‌های خاصی روبرو می‌باشد. تعداد این کمک هزینه های تحصیلی اندک می‌باشند و رقابت جهت دریافت این بورسیه‌ها بسیار شدید است. اما می‌توانید برای دریافت بورسیه در مقطع تحصیلی دکتری اقدام کنید.
بورسیه تحصیلی استرالیا برای دانشجویان بین‌المللی عموما در دو حالت زیر ارائه می‌شوند:
بورسیه های دولتی: این بورسیه از طرف دولت استرالیا، علاوه بر هزینه‌های شهریه دانشجویان، شامل هزینه‌های زندگی و هزینه‌های جانبی تحصیل نیز می‌گردد. دانشجویان برای دریافت این بورسیه باید از طرف دانشگاه مقصد خود اقدام کنند. این بورسیه دولتی مختص دانشجویان ارشد تحقیقاتی و دکتری بوده که در دانشگاه‌های کشور استرالیا پذیرش گرفته و از رزومه تحصیلی درخشانی برخوردار هستند. یکی از معروف‌ترین بورسیه‌های دولتی این کشور بورسیه Australian Government Research Training Program (RTP) می‌باشد.
بورسیه های دانشگاهی: دانشگاه‌های مختلف استرالیا برای حمایت از دانشجویان بورسیه‌های تحصیلی بین‌المللی را برای دانشجویان با رتبه عالی در مقطع کارشناسی ارشد و دکتری ارائه می‌دهد. این بورسیه‌ها می‌تواند شامل شهریه دوره، کمک هزینه سالانه زندگی و بیمه درمانی باشد.
درخواست بورسیه تحصیلی استرالیا منوط به اخذ پذیرش تحصیلی از دانشگاه مورد نظر می‌باشد و در خیلی از موارد نیازی به درخواست جداگانه ندارند و هنگامی که برای دوره تحصیلی درخواست پذیرش می‌دهید با مشخص کردن این موضوع که خواهان دریافت بورسیه هستید به طور خودکار شرایط شما برای دریافت بورسیه تحصیلی در نظر گرفته می‌شود.
شرایط دریافت بورسیه تحصیلی در کشورهای اروپایی
اگرچه تحصیل در برخی از کشورهای اروپایی همچون آلمان، نروژ، فرانسه و ایتالیا تقریبا رایگان و یا با هزینه‌ای بسیار پایین امکان‌پذیر است، اما بورسیه های تحصیلی مختلفی نیز ارائه می‌گردد که دانشجویان بین‌المللی می‌توانند برای آنها اقدام کرده و هزینه های تحصیلی خود را کاهش دهند.
در رابطه با تحصیل در مقطع لیسانس در کشورهای اروپایی باید اشاره کرد که اخذ بورسیه تحصیلی در این مقاطع بسیار دشوار می‌باشد و متقاضیان در اکثر اوقات ابتدا به دوره تحصیلی ورود نموده و پس از یک ترم با ارائه نمرات بالا، بورسیه دریافت می‌نمایند. متقاضیان تحصیل در مقطع فوق لیسانس نیز می بایست مشغول به کار پژوهشی گردند تا بتوانند موفق به کسب بورسیه تحصیلی گردند.
شرایط اخذ پذیرش در مقطع دکتری در کشورهای اروپایی متفاوت از کشورهایی ست که پیرامونشان صحبت کردیم در نتیجه شرایط دریافت بورسیه تحصیلی نیز متفاوت است. در بیشتر کشورهای اروپایی تحصیل در مقطع دکتری به عنوان یک پوزیشن کاری است و دانشجویان برای اخذ پذیرش تحصیلی مستقیما برای پوزیشن‌های تحصیلی تعریف شده اپلای می‌کنند. هر کدام از این پوزیشن های تحصیلی توسط دانشگاه‌ها، ارگان‌های خصوصی و یا دولتی تامین مالی می‌شوند و اخذ موقعیت تحصیلی مورد نظر به منزله کسب کمک‌های مالی مربوطه نیز می‌باشد.
بهترین کشورها برای دریافت بورسیه تحصیلی
در بررسی کشورهای مناسب برای دریافت کمک هزینه‌های تحصیلی کشورهایی مد نظر است که از نظر تحصیلی در سطح بالایی هستند و از طرفی اخذ بورسیه برای دانشجویان بین المللی دارای صلاحیت امری ممکن است.
کشور آمریکا یکی از اصلی‌ترین مقصدهای مهاجرت دانشجویان در جهان، هرساله بودجه‌های کلانی را برای بخش فناوری‌های پژوهشی و ساختارهای آموزشی لحاظ می‌کند. با توجه به همین موضوع امکان برخورداری از انواع بورسیه‌های تحصیلی این کشور برای دانشجویان بین المللی فراهم است.
بیشتر بخوانید
مزایا و معایب تحصیل و زندگی در آمریکا
همچنین یکی از امتیازات تحصیل در ایتالیا، امکان برخورداری از بورسیه های دولتی کشور ایتالیا است. بورسیه استانی ایتالیا بر اساس میزان درآمد خانواده و شرایط اقتصادی به افراد تعلق می‌گیرد. برای گرفتن این بورسیه فرد باید با ارائه مدارکی که دانشگاه می‌خواهد، اثبات کند که درآمد مورد نیاز برای تحصیل و زندگی را ندارد. اکثر دانشجویان ایرانی موفق به دریافت این بورسیه می‌شوند. این بورسیه شامل مواردی چون معافیت از پرداخت شهریه، کمک هزینه تا 7000 یورو در سال و مزایای دیگری است.
کلام آخر
بدون شک دریافت بورسیه تحصیلی می‌تواند کمک خوبی برای تامین هزینه‌ها در حین تحصیل در خارج از کشور باشد. ولی گاها دانشجویان بر این باورند که دریافت کمک هزینه‌های تحصیلی کار سخت و پیچیده‌ای است و در بسیاری از موارد هیچ گونه درخواستی برای دریافت این کمک‌های مالی ارائه نمی‌کنند. در حالیکه با مطالعه کافی در این زمینه می‌توانید بورسیه های متناسب با شرایط خود را بیابید. بنابراین این موضوع مهم است که دانشگاه و کشوری را مورد بررسی قرار دهید که شانس دریافت بورسیه تحصیلی در آن وجود دارد.
البته نباید منکر این موضوع شد که همواره رزومه‌های قوی‌تر شانس بالایی برای دریافت بورسیه تحصیلی دارند. پس در کنار موارد اشاره شده با تقویت رزومه تحصیلی، شانس خود را افزایش دهید. به منظور ارائه راهکارهایی برای تقویت رزومه و برطرف کردن نقاط ضعف می‌توانید از خدمات مشاوره تخصصی ما استفاده کنید.
سوالات متداول پیرامون شرایط دریافت بورسیه تحصیلی
1. آیا با رزومه متوسط هم می‌توان بورسیه تحصیلی گرفت؟
شرایط دریافت بورسیه تحصیلی در کشورهای مختلف متفاوت است. می‌توان گفت که در بیشتر موارد بورسیه ها براساس شایستگی تحصیلی افراد ارائه می‌شوند. اما در مواردی نیز این بورسیه‌ها همچون بورسیه استانی کشور ایتالیا بر اساس نیاز مالی محصلین در اختیار آنها قرار می‌گیرد.
2. آیا شرط سن برای اخذ بورسیه تحصیلی اهمیت دارد؟
بله، در برخی از کشورها همچون آلمان دو فاکتور سن و گپ تحصیلی برای اخذ بورسیه تحصیلی اهمیت دارند.
3. امکان اخذ بورسیه تحصیلی برای چه مقاطع تحصیلی وجود دارد؟
در تمامی کشورها شرایط دریافت بورسیه تحصیلی برای مقاطع دکتری و کارشناسی ارشد ریسرچ محور مهیا تر است، در مقطع تحصیلی کارشناسی امکان اخذ بورسیه بسیار پایین و رقابتی است.
4. برای دریافت بورسیه تحصیلی مدرک زبان نیاز است؟
اگرچه که اقدام برای برخی از بورسیه های تحصیلی بدون ارائه مدرک زبان ممکن است ولی در بیشتر موارد مدرک زبان جزء شرایط دریافت بورسیه تحصیلی است.